Portret: Cosun

“Als je in Nederland suikerbieten wilt telen, kan dat alleen via Cosun”, vertelt Arwin Bos. Arwin is voorzitter van de raad van beheer van Cosun en akkerbouwer. De coöperatie werd bijna 125 jaar geleden opgericht met als doel samen bieten te verwerken voor de beste prijs. In al die tijd verandert er veel. De coöperatie groeit, er komen andere gewassen bij en ze ontwikkelen verschillende soorten voeding. De laatste jaren werkt osun iedere dag aan een duurzame, plantaardige toekomst.

We merken dat de rol van de coöperatie groeit op het gebied van duurzame ontwikkeling. Eerst adviseerden we voornamelijk over hoe kun je zoveel mogelijk bieten produceren tegen zo’n laag mogelijke prijs. Nu kijken we ook naar hoe je het op de akker op andere terreinen beter kunt doen. Als coöperatie helpen we elkaar om verder te verduurzamen en werken we samen aan een toekomstbestendige teelt. Dit doen we bijvoorbeeld door kennis en expertise te delen via ons eigen kennisnetwerk ‘Groeikracht’. We willen een succesvolle teelt die beter is voor de grond, de planeet en de maatschappij, aldus Arwin.

“We zijn bottom-up georganiseerd en hebben een basismodel. Dat is best bijzonder voor zo’n grote coöperatie. De zeggenschap binnen de coöperatie ligt bij de leden. Zij kiezen de raad van beheer,” aldus Arwin. Alle 8.400 leden van de coöperatie telen bieten. Ze kopen het bietenzaad bij de coöperatie, telen de bieten en leveren ze weer terug aan de coöperatie. Daarna maakt de coöperatie er suiker en andere producten van en zorgt voor de verkoop. De locatie van de teler bepaalt tot welke kring deze behoort. Er zijn acht kringen, verdeeld over het land. Op lokaal niveau kiezen de leden het bestuur van hun kring. De grootte van een kring bepaalt hoeveel bestuurders er zijn. Alle kringbesturen samen vormen de ledenraad.

Voor een succesvolle teelt is onderzoek nodig. De coöperatie speelt hierin een belangrijke rol en dit is van toegevoegde waarde voor de leden. Arwin: “Er is in Nederland één onderzoeksinstituut dat fundamenteel onderzoek doet naar de bietenteelt, namelijk IRS. Dit instituut is onderdeel van de coöperatie en dat is vrij uniek. Ze doen onafhankelijk onderzoek en geven voorlichting. Ze onderzoeken bijvoorbeeld wat de beste rassen zijn of doen praktijkproeven van de verschillende oogstmethodes. Daarnaast helpen ze leden met het analyseren van problemen op de akker. Kortom ze onderzoeken alle problemen die kunnen ontstaan in de teelt en die kennis en expertise delen ze met de leden. Veel van deze problemen kun je individueel niet oplossen, dus het is essentieel om dit met elkaar op te pakken”.

“Wij willen plantaardige oplossingen bieden voor de problemen van morgen. In de kern hebben we twee belangrijke takken; suiker en friet en de daaraan verbonden co-producten. We hebben daar nu een groeiende derde tak bij. We produceren groene gezondheidsbevorderende ingrediënten, zoals plantaardige eiwitten, voedingsvezels en biobased grondstoffen. We maken bijvoorbeeld ingrediënten uit de reststromen van suikerbiet en cichoreiwortel en hiermee vervangen we de microplastics in shampoo,” aldus Arwin. Dit gaat om grote investeringen, veel onderzoek en innovatie. Om deze transitie te maken, is het nodig om als collectief samen te werken.

Coöperatie Cosun haalt het maximale uit planten. Ze ontwikkelen voeding, voedingsingrediënten, diervoeding, biobased ingrediënten en groene energie. Door kennis te delen en te innoveren, werken ze samen aan een succesvolle teelt voor nu en in de toekomst.