Nieuwe voorzitter Natuurrijk Limburg met boerenhart

Met zijn voeten stevig in de Limburgse löss en een scherp oog voor efficiëntie en samenwerking, treedt Jack Janssen (56) aan als de nieuwe voorzitter van Natuurrijk Limburg. Opgegroeid op een gemengd boerenbedrijf in Stein, combineert Janssen zijn agrarische roots met decennialange ervaring als directeur in de arbeidsbemiddeling.

Na zijn vertrek bij AB Werkt maakt hij 27 juni officieel de overstap naar een sector die hem na aan het hart ligt: agrarisch natuurbeheer. ‘Ik geloof niet in uitersten, maar in de kracht van het midden. Mijn doel is verbinden, niet verdelen.’

Denk en redenaar als boer
Dat leerde Janssen als directeur van AB Werkt. Na zijn studie bedrijfskunde aan de HAS begon hij bij een voorganger van het huidige AB Werkt. ‘Ik ben er ooit als eenling begonnen. Toen ik stopte werkten er 140 mensen verdeeld over zeven kantoren van AB Werkt.’ Volgens Janssen speelde dat mee dat hij door Natuurrijk Limburg gevraagd is voor een gesprek over het voorzitterschap. ‘Ik heb sturing gegeven aan tal van organisatieontwikkelingen en ben diverse keren met het opstellen en implementeren van nieuwe strategieën bezig geweest. Ook vanwege het feit dat ik denk als een boer en redeneer als een boer.’

Efficiency
Naast zijn fulltime baan runde hij thuis nog zijn akkerbouwbedrijf. ‘Het ouderlijk gemengd bedrijf heb ik in 1991 overgenomen. Toen lag het nog in Stein. Ik heb het ontwikkeld naar akkerbouwbedrijf en in 2017 naar Einighausen verplaatst om serieus te vergroten.’ Zijn areaal omvat nu circa 40 hectare. ‘Het bedrijf is niet super intensief. Het reguliere bouwplan omvat 25 procent suikerbieten, 25 procent consumptieaardappelen en zo’n 50 procent wintertarwe. De focus ligt op goede teelttechnische resultaten en efficiency.’

Vanuit dat oogpunt is de akkerbouwer positief over agrarisch natuurbeheer. ‘Het is een goede aanvulling voor agrariërs maar ook voor particuliere grondeigenaren om tot een duurzame invulling van het landelijk gebied te komen.’  In het gesprek met Natuurrijk Limburg merkte hij al snel dat het verhaal en de mensen hem aanspreken. ‘Door de passie die er is en de kijk naar de toekomstige ontwikkelingen van de agrarische sector waarbij duurzaamheid een belangrijk thema is in harmonie met de omgeving.’

Hoewel Janssen zich sterk gaat maken voor agrarisch natuurbeheer, erkent hij openlijk dat zijn eigen akkerbouwbedrijf nog beperkt natuurinclusieve maatregelen toepast. ‘Na de oogst van de tarwe wordt altijd een groenbemester ingezaaid. Dat draagt bij aan biodiversiteit, bodem en water’, vertelt hij. Ook heeft hij de afgelopen jaren besloten tot het inzaaien van biodiversiteitsmengsels in het kader van de eco-regeling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

Bruggen slaan
Toch noemt hij zichzelf daarin een laatbloeier: ‘Ik heb lang met veel focus geboerd, vooral gericht op rendement, groei en efficiëntie.’ Nu staat hij meer open voor verandering, zeker als nieuwe kansen zich voordoen. ‘Als er ruimte komt om te groeien en iets aan natuurbeheer bij te dragen, dan is dat voor mij een reële optie.’ Vanuit zijn ervaring in een regio met weinig natuurbeheer en hoge grondprijzen, ziet hij het nu als ambassadeurswerk in zijn nieuwe functie om de brug te slaan tussen landbouw en landschap. ‘We zijn in de kern buitenbeheerders en voedselproducenten en dat kan best samen.’

Janssen omschrijft zichzelf als een echte boer, maar wel iemand die graag met anderen samenwerkt. Tegelijkertijd is de eenzaamheid van het akkerbouwvak hem niet onbekend. ‘Je bent de hele dag in je uppie bezig, je neemt je beslissingen, doet je werk, en soms krijg je maar twee telefoontjes op een dag. Dat is voor mij echt te weinig , daarvoor ben ik te sociaal.’ Juist daarom haalt hij veel energie uit samenwerking en uit gesprekken over de toekomst van de sector. Voor hem is landbouw geen solovak, maar een gezamenlijke opgave, waarin verbinding centraal moet staan tussen boeren onderling, maar ook met de samenleving.

Vinden van balans
Die verbinding ziet hij ook als essentieel in het debat over agrarisch natuurbeheer. ‘We leven niet op een eiland, we moeten werken in harmonie met onze omgeving.’ Volgens Janssen sluit dat steeds beter aan bij hoe de maatschappij naar de sector kijkt én hoe boeren daar zelf bewuster in worden. Hij pleit voor maatwerk per gebied, voor een genuanceerd verhaal en voor het erkennen van álle boeren, of ze nu volledig, deels of helemaal niet aan natuurbeheer doen. ‘Het is geen kwestie van goed of fout, maar van het vinden van een balans en dat is precies waar ik in geloof.’

Als nieuwe voorzitter kijkt hij ernaar uit om de leden te zien, spreken en leren kennen. ‘Zien wat hen beweegt, waar ze energie van krijgen en waar ze mee worstelen.’ Ook wil Janssen het verhaal onder het voetlicht brengen bij stakeholders zoals de politiek en is hij oprecht geïnteresseerd in de mensen van de werkorganisatie. Hij typeert zichzelf als generalist. ‘Ik wil veel dingen begrijpen en doorgronden en werk graag samen met specialisten.’ Een uitdaging gaat hij niet uit de weg, maar juist graag aan. ‘Stevig met elkaar daarop kauwen en omzetten naar kansen. Ik heb een hekel aan polarisatie. Daarin hoop ik vanuit NALI meer een verbinder te kunnen zijn. Ik wil zorgen dat alle leden de waarde van de organisatie aan den lijve ervaren.’